Ważniejsze miejsca: Dom „Pod Jedlami” na Kozińcu, Stary Cmentarz przy ul. Kościeliskiej

Bibliografia: Zdebski J., 1986; Długołęcka-Pinkwart L., Pinkwart M., 1994; Radwańska-Paryska Z., Paryski W. H., 1995; Moździerz Z., 2003; Długołęcka-Pinkwart L., Pinkwart M., 2006; Pinkwart M., 2007. [ZM]

Syn Mieczysława Pawlikowskiego, brat Tadeusza Pawlikowskiego urodził się 18 marca 1860 roku w Medyce koło Przemyśla. W młodości taternik i speleolog, potem jeden z czołowych działaczy w dziedzinie ochrony przyrody, jeden z najgorliwszych bojowników o ochronę Tatr i utworzenie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Wszechstronnie wykształcony, w latach 1878–1887 studiował historię, historię literatury, prawo, rolnictwo i ekonomię w Krakowie (UJ), Wiedniu, Halle i Dublanach. W latach 1891–1904, był profesorem Akademii Rolniczej w Dublanach.

Od młodych lat przyjeżdżał z rodzicami do Zakopanego, początkowo mieszkając tam w domu słynnego przew. Macieja Sieczki. Na wycieczki w Tatry chodził najpierw z ojcem, a potem stale z Sieczką. Taternictwo uprawiał jedynie w latach 1876-1881, zdobywając ważną i trwałą pozycję w jego dziejach. Dokonał wtedy szeregu nowych wejść, zaliczanych do czołowych w owych latach, np. drugie wejście na Wysoką z Doliny Złomisk z pierwszym zejściem z tego szczytu przez Pazdury na Wagę (w 1876 r. z ojcem i Adamem Asnykiem oraz Sieczką i innymi przewodnikami), nową drogą od pn. na Łomnicę (1878), pierwsze wejście na Szatana (ok. 1880), nową drogą z Dzikiej Doliny na Durny Szczyt (1881) i pierwsze wejście na Mnicha (1879 lub 1880) stanowiące przełomowe wydarzenie w dziejach taternictwa.

Jana Gwalbert Pawlikowski był inicjatorem, współzałożycielem i pierwszym redaktorem (1923–1934) rocznika „Wierchy”, które przyczyniły się do rozwoju Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i jego idei związanych z górami. Główną dziedziną jego wieloletniej działalności na terenie Tatr stała się jednak ochrona przyrody. Ważniejsze rozprawy i artykuły Pawlikowskiego z zakresu ochrony przyrody zostały wydane w zbiorze jego pism zatytułowanym O lice ziemi (Warszawa 1938).

W latach 1986–1897 wybudował wg projektu Stanisława Witkiewicza dom „Pod Jedlami” na Kozińcu, który stał się sztandarowym dziełem stylu zakopiańskiego. Zmarł we Lwowie 5 marca 1939 roku. Pochowany na Starym Cmentarzu w Zakopanem.

Galeria zdjęć