Ważniejsze miejsca: Stary Cmentarz przy ul. Kościeliskiej, Samodzielny Publiczny Szpital Specjalistyczny Chorób Płuc na Gładkiem, willa „Słoneczna” na Gładkiem, willa „Lituania” na Gładkiem, willa „Oksza” przy ul. Zamoyskiego

Bibliografia: Makuszyński K., 1948; German F., 1964; Zdebski J., 1986; Długołęcka-Pinkwart, Pinkwart M., 1994; Jelski A., Pierzyńska-Jelska E., 2002; Pinkwart M., Długołęcka-Pinkwart, 2003, s. 91; Białas W., 2005; Pinkwart M., 2007. [ZM]

Klara Jelska urodziła się 12 sierpnia 1868 roku w Warszawie. Była w Zakopanem aktywną działaczką społeczną .W młodości leczyła się na gruźlicę, m.in. we Włoszech, Szwajcarii, Francji i Niemczech. Do Zakopanego przeniosła się w 1910 roku i po nabyciu willi „Słoneczna” na Gładkiem, założyła Dom Zdrowia dla młodzieży chorej na gruźlicę. Była inicjatorką założenia Towarzystwa Domów Zdrowia Polskiej Młodzieży Katolickiej „Odrodzenie”, które zakupiło w Zakopanem dwa domy z przeznaczeniem na sanatoria – wille „Lituania” (1913) na Gładkiem i „Oksza” przy ul. Zamoyskiego (1926). W następnych latach doprowadziła do budowy nowoczesnego gmachu sanatorium poniżej willi „Słoneczna” i „Lituania” na Gładkiem (1927–1932, proj. Wacław Krzyżanowski). Zmarła 1 kwietnia 1948 roku i została pochowana na Starym Cmentarzu przy ul. Kościeliskij. Kornel Makuszyński pisał po jej śmierci:

Zakopane okryło się ciężką żałobą. Czarne klepsydry oznajmiły, że odeszła do wieczno­ści jedna z najpromienistszych postaci, jakie tu kiedykolwiek oglądano, istota najpokor­niejsza, a wspaniała, kobieta cicha, a niezmiernie głośna pośród tych, których wydarła śmierci. Nazywała się Klara Jelska.

Maria Chylińska (1890–1950)

 

Bliską współpracownicą Klary Jelskiej była Maria Chylińska, urodzona w 1890 roku, która wraz z nią walczyła z ogromnymi trudnościami finansowymi związanymi z utrzymaniem sanatoriów na odpowiednim poziomie. Zmarła w Zakopanem w 1950 roku i pochowana została na Starym Cmentarzu w mogile swojej starszej przyjaciółki.

Galeria zdjęć