Klementyna ze Sławińskich Homolacsowa (1809–1878)
Edward Homolacs sen. (1808 -1890)
Edward Homolacs jun. (1835–1904)
Klementyna Homolacsówna, od 1870 Grodzicka (1837-1925).
Bronisław Homolacs (1841–1890)
Stanisław Homolacs (1846–1909)
Karol Homolacs (1874–1962)

Ważniejsze miejsca: Kuźnice; pomnik z 1861 r. na Starym Cmentarzu; krzyż z koroną cierniową przed kościołem Najświętszej Rodziny

Bibliografia: Kenarowa H., 1983; Jost H., 1994; Jost H. 2004; Polakiewicz W., 1987, Długołęcka-Pinkwart L., Pinkwart M., 1994; Radwańska-Paryska Z., Paryski W. H., 1995; Pinkwart M., Długołęcka-Pinkwart L, 2006. [ZM]

Węgierska rodzina ziemian i przemysłowców, która z Węgier przeniosła się na Morawy, a stamtąd do Zakopanego, gdy w 1807 roku Jan Wincenty Homolacs kupił zakłady hutnicze w Kuźnicach i Dolinie Kościeliskiej.

W 1824 roku jego syn, Emanuel Homolacs (1779-1830), nabył z rozsprzedawanego przez rząd austriacki Dominium Nowotarskiego trzy sekcje: białczańską i zakopiańską, które tworzyły wspólnie tzw. dobra zakopiańskie, obejmujące znaczną część Tatr Polskich, oraz sekcję ostrowską, położoną na Podhalu, poza Tatrami.

W 1830 roku, po śmierci Emanuela, dobra zakopiańskie odziedziczyła jego żona, Klementyna ze Sławińskich Homolacsowa (1809–1878). Bratanek Emanuela, Edward, uczestniczył w powstaniu listopadowym, walcząc w korpusie generała Ramorino. Prawdopodobnie 1831 lub 1832 roku Klementyna poślubiła Edwarda Homolacsa (1808-1890). Mieli sześcioro dzieci: Wilhelma (1834-1895), Edwarda juniora (1835-1904), Klementynę (1837-1925), Bronisława (1841-1890), Stanisława (1846-1909) i Jadwigę (1848-1871).

Bronisław i Stanisław brali udział w powstaniu styczniowym.

W Kuźnicach Homolacsowie wybudowali dwór, a kuźnicki Zakład Hutniczy „Zakopane”, zarządzany przez Rudolfa Elsnera, wszedł w okres rozkwitu.

Dwór kuźnicki Homolacsów stał się ważnym ośrodkiem pomocy dla naukowców, artystów i turystów przybywających w Tatry. Przyjmowano również w Kuźnicach ważne osobistości ze sfer politycznych, a także członków rodziny cesarskiej: w 1823 roku austriackiego arcyksięcia Franciszka Karola, a w 1854  arcyksięcia Karola Ludwika.

W 1827 roku Emanuel Homolacs postawił przy Morskim Oku pierwsze schronisko tatrzańskie, które służyło turystom przez niemal czterdzieści lat.

W dworze kuźnickim około roku powstał 1855 zbiór okazów zoologicznych. Podczas jego gromadzenia Antoni Kocyan nauczył się preparowania okazów.

Homolacsowie mieli też zwierzyniec z żywymi okazami fauny, po którym pozostała nazwa dzielnicy Zakopanego. Dwaj synowie Homolacsów, Bronisław i Stanisław, wraz z Antonim Kocyanem i dwoma lub trzema góralami, uczestniczyli w 1863 roku w powstaniu styczniowym.

Na początku 1870 roku Klementyna Homolacsowa sprzedała dobra zakopiańskie pruskiemu baronowi Ludwikowi Eichbornowi, a Homolacsowie przenieśli się na stałe do nabytych już wcześniej Balic pod Krakowem, gdzie gospodarzył najmłodszy syn Stanisław. Był on ojcem Karola Homolacsa, zasłużonego pedagoga i teoretyka sztuki.

Galeria zdjęć