Ważniejsze miejsca: dom rodzinny przy Drodze do Rojów; grób na Starym Cmentarzu przy ulicy Kościeliskiej
Bibliografia: Strzelecka Y., 2008. [MK]
Urodziła się 6 kwietnia 1899 roku w Zakopanem. Artystka regionalna, pisarka. Ukończyła Szkołę Koronkarską w Zakopanem.
W 1923 roku wyszła za mąż za warszawskiego pisarza Mieczysława Kozłowskiego, który tworzył pod pseudonimem Jerzy Mieczysław Rytard. Ich wesele było podhalańską figurą wesela bronowickiego, gromadząc mnóstwo znakomitych gości, reprezentujących elitę kulturalną Polski, i członków miejscowych rodów góralskich. Drużbowali Karol Szymanowski i Wojciech Wawrytko, grała muzyka Bartusia Obrochty, a wśród gości byli m.in.: Zofia i Karol Stryjeńscy, Anna i Jarosław Iwaszkiewiczowie, August Zamoyski, Adolf Chybiński, Stanisław Mierczyński, Juliusz Zborowski, Mieczysław Grydzewski, Jan Gwalbert Henryk Pawlikowski i Stanisław Ignacy Witkiewicz. Ukazało się szereg relacji prasowych i wspomnieniowych z tego wesela.
Rytardowie zamieszkali w Zakopanem, Za Strugiem, sporo czasu spędzali jednak w Warszawie. Prowadzili góralski teatr, a Helena współtworzyła libretto do Harnasiów Szymanowskiego. W 1925 roku wyjechali z zespołem góralskim i zespołem Bartusia Obrochty do Paryża, na Światową Wystawę Sztuki Dekoracyjnej. Napisali razem trzy powieści: Koleba na Hliniku, Wilczur z Prohyby i Na białej grani. Helena zagrała główną rolę w filmie Dzień wielkiej przygody Józefa Lejtesa (1935).
W 1936 roku Rytardowie ogłosili separację. W czasie wojny Helena Roj-Kozłowska mieszkała w Warszawie. Po powrocie do Zakopanego pracowała w Muzeum Tatrzańskim, publikowała teksty na tematy etnograficzne, przyczyniła się do odrodzenia podhalańskiego malarstwa na szkle.
Zmarła w Zakopanem 19 lipca 1955 roku.
Jej synem jest wybitny przewodnik i ratownik tatrzański Jan Gąsienica Roj.
